Inschrijvingsplichtige ondernemningen

Historiek

2003: De Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) kent een uniek ondernemingsnummer toe aan alle handelsondernemingen.

30 juni 2009: alle “niet-handelsondernemingen naar privaat recht” worden ook in de KBO opgenomen. Dat betekent dat ook vrije en intellectuele beroepen waaronder advocaten, architecten, apothekers, artsen, notarissen en paramedici een eigen ondernememingsnummer krijgen.

Wie vóór 30 juni 2009 al een vrij beroep of niet-commerciële activiteit uitoefende, werd automatisch in de KBO opgenomen. Wie vanaf 30 juni startte, kon via Formalis Ondernemingsloket zijn inschrijving in orde brengen. De eerste inschrijving in de KBO voor niet-handelsondernemingen naar privaat recht was gratis. Voor latere wijzigingen of stopzetting van de activiteiten moet worden betaald.

Opgelet, niet alle vrije en intellectuele beroepen zijn niet-handelsondernemingen naar privaat recht en omgekeerd. Een niet-handelsonderneming naar privaat recht is elke onderneming van privaat recht die een vestigingseenheid in België heeft en die dus bijgevolg een economische activiteit uitoefent, maar niet over de hoedanigheid van handelsonderneming beschikt.

Een vrij en intellectueel beroep is elke zelfstandige beroepsactiviteit voor dienstverlening of levering van goederen, die geen handelsdaad of ambachtelijke activiteit is en waarvan de titularissen hoofdzakelijk intellectuele diensten leveren en die handelen in het belang van de klant en de collectiviteit.

In de praktijk betekent dit dat de meeste vrije en intellectuele beroepen niet-handelsondernemingen naar privaat recht zijn. Maar er zijn uitzonderingen. Zo is het beroep van vastgoedmakelaar een vrij en intellectueel beroep, maar geen niet-handelsonderneming naar privaat recht.

1 november 2018: hervorming van de ondernemingsrecht

referentie : wet van 15 april 2018 – “Wet houdende hervorming van het ondernemingsrecht”.

A.    ‘De handelaar’ maakt plaats voor ‘de onderneming’

Het begrip ‘handelsonderneming‘ en het begrip ‘niet-handelsonderneming‘ worden vervangen door een ruimer begrip ‘inschrijvingsplichtige onderneming‘.

Een onderneming wordt in het Wetboek van Economisch Recht[1] gedefinieerd als:

• ‘iedere natuurlijke persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent’ (bijvoorbeeld een eenmanszaak, een zaakvoerder van een vennootschap, een Uber-chauffeur, een kunstenaar, de beoefenaar van een vrij beroep (bv. advocaten);
• ‘iedere rechtspersoon’ (d.w.z. alle vennootschappen, vzw’s en stichtingen);
• ‘iedere andere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid’ (bijvoorbeeld een maatschap, een stille handelsvennootschap of een tijdelijke handelsvennootschap), BEHALVE de feitelijke verenigingen (op voorwaarde dat die feitelijke vereniging geen uitkeringen verricht aan haar leden).

Worden niet als een onderneming beschouwd:

• ‘iedere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid die geen uitkeringsoogmerk heeft en die ook in feite geen uitkeringen verricht aan haar leden of aan personen die een beslissende invloed uitoefenen op het beleid van de organisatie;’
• ‘iedere publiekrechtelijke rechtspersoon die geen goederen of diensten aanbiedt op een markt;’
• Overheidsinstanties (bijvoorbeeld: de federale staat, de gewesten, de gemeenschappen, de provincies).

Daarnaast wordt de rechtbank van koophandel omgevormd tot ondernemingsrechtbank.

B.    De inschrijvingsplichtige ondernemingen[2]

De volgende ondernemingen zijn verplicht om zich voor de aanvang van hun activiteiten in te schrijven in de hoedanigheid van inschrijvingsplichtige onderneming in de KBO:

• elke onderneming naar Belgisch recht, in de zin van artikel I.1(b) en (c);
• elke onderneming die in België beschikt over een zetel, een bijkantoor of een vestigingseenheid.

Zijn NIET verplicht zich in te schrijven in de hoedanigheid van inschrijvingsplichtige ondernemingen:

• ‘de onbeperkt aansprakelijke vennoten van een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, een vennootschap onder firma of een gewone commanditaire vennootschap voor de beroepsactiviteit van de vennootschap, op voorwaarde dat de betrokken vennootschap zelf is ingeschreven;
• de natuurlijke personen die enkel in de Kruispuntbank van Ondernemingen ingeschreven zijn met als enige hoedanigheid deze van werkgever van huispersoneel;
• de beroepsverenigingen;
• de inrichtende machten van het gesubsidieerde onderwijs;
• publiekrechtelijke rechtspersonen, die niet de vorm van een vennootschap of een andere rechtspersoon naar privaat recht hebben aangenomen;
• de natuurlijke persoon waarvan de zelfstandige beroepsactiviteit bestaat uit het uitoefenen van één of meerdere bestuursmandaten;
• de verenigingen van mede-eigenaars;
• de representatieve werknemersorganisaties;
• natuurlijke personen die in België een activiteit uitoefenen die inkomsten als bedoeld in artikel 90, eerste lid, 1° bis, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 genereren, voor de activiteit verbonden met die inkomsten, zolang die inkomsten niet voldoen aan de voorwaarden van artikel 37bis, § 2, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992;
• andere ondernemingen bepaald door de Koning.’

[1] Art. 35 van de wet van 15 april 2018 – “Wet houdende hervorming van het ondernemingsrecht”.

[2] Art. 70 van de wet van 15 april 2018 – “Wet houdende hervorming van het ondernemingsrecht”.

C.   Nieuwe inschrijvingen

Vennootschap (organisatie) zonder rechtspersoonlijkheid

Vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid, die dus zonder handelsnaam werken, zijn doorgaans:

• de maatschap;
• de stille handelsvennootschap;
• en de tijdelijke handelsvennootschap (die vaak voorkomt bij bouwactiviteiten).

Voor hun inschrijving zullen de loketten zich moeten baseren op de verklaring van de vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid zelf; het zal niet nodig zijn over de statuten te beschikken.

=> Inschrijving op eigen initiatief binnen de 6 maanden (tot 30-04-2019).